ናይ ምልክታት ምሕደራ ጋንታታት

ምርዳእ መሕወዪ ክንክን

ዶክተር ጋሪ ሮዲን፡ መሕወዪ ክንክን ብዙሓት ሰባት ክሳብ ሕጂ ምሉእ ብምሉእ ወይ ብትኽክል ዘይርድእዎ ቃል እዩ። ምኽንያቱ ኣብ ታሪኽ ናይቲ ቃል፡ ሓደ እዋን ምስ ክንክን መወዳእታ ዕድመ ርክብ ነይርዎ፡ እዚ እውን የጠቓልል። ሕጂ ግን መሕወዪ ክንክን ሓደ ሓደ ግዜ ካብ ግዜ ምርመራ መንሽሮ ዝጅምር ኣገባብ ኮይኑ፡ ንኣካላዊ ምልክታት፡ ናብ ስነ-ኣእምሮኣዊ ጽቡቕ ምህላው፡ ስምዒታውን መንፈሳውን ኩነታት ናይቲ ሕሙምን ስድራቤትን ኣቓልቦ ምሃብ ዘጠቓልል ኮይኑ፡ እዚ ድማ ክሳብ መወዳእታ ክቕጽል ዝኽእል መስርሕ ሕማም እዩ።

እታ ቃል ንብዙሓት ሰባት ዘፍርሕ ይመስለኒ፣ እታ ‘መሕወዪ ክንክን’ እትብል ቃል ብሰንኪ እቲ ግጉይ ኣረኣእያ፣ ምስ መወዳእታ ዕድመ ዘለዋ ምትእስሳር ወይ ገለ ሰባት ተስፋ ምቑራጽ ማለት ይመስሎም። ዘመናዊ መሕወዪ ክንክን ምስ ክንክን መንሽሮ ብምትሕብባር ምስ ሕክምና ናይቲ መንሽሮ ባዕሉ ዝጅምር ክኸውን ከሎ፡ ምእንቲ ኩሉ እቲ ዝበለጸ ሕክምና ናይቲ መንሽሮ ከምኡ’ውን ሕክምና ምልክታትን ሕክምናን ናይቲ ሰብን ስድራቤትን ክህልወና።

መንሽሮ ዘፍርሕ መርመራ ክኸውን ይኽእል እዩ፣ ሰባት መብዛሕትኡ ግዜ ብዛዕባ ምልክታቶም ብኸመይ ከም ዘመሓድሩ፣ ብዛዕባ መጻኢኦም፣ ምስ ደቆም ከመይ ከም ዝዛረቡ፣ ምስ ስድርኦም ከመይ ከም ዝዛረቡ፣ ከምኡ’ውን ነቲ ሕማምን ሕክምናን ንምምሕዳር ኣብ ዝጽዕሩሉ እዋን ከመይ ጌሮም ናብራኦም ከም ዝቕጽሉ ይጭነቑ። ስለዚ ስራሕና ሰባት ንሕክምና መንሽሮ እናወሰዱ ጽሬት ህይወቶምን ጽቡቕ ሂወቶምን ንምምሕያሽ ወይ ንምዕቃብ ምእንቲ ክንሕግዞም፡ ነቶም ኩሎም ነገራት ክንሕግዝ ምፍታን እዩ።

ተበጻሕነት መሕወዪ ክንክን

ርኡይ ክፋል ናይቲ መሕወዪ ክንክን ብሓካይም ስድራቤትን ካልኦት ወሃብቲ መባእታዊ ክንክን ጥዕናን ክወሃብ ይኽእል እዩ፣ ስለዚ እዚ ሓደ ካብቲ ሰባት ክረኽብዎ ዝኽእሉሉ መንገዲ እዩ። ሕጂ ኣብ መብዛሕትአን ማእከላት ሕክምና እውን መሕወዪ ክንክን እናወሰኸ ይኸይድ ስለዘሎ፡ ብኸቢድ ሕክምናዊ ኩነታት ዝውውር ክንክን ዝረኽቡ ሰባት ኣብ መብዛሕትአን እተን ማእከላት መሕወዪ ክንክን ክረኽቡ ክኽእሉ ኣለዎም። ከምኡ’ውን ሰፊሕ ክፋል ናይታ ኣውራጃ ኣብታ ሃገር ኣብ ገዛ መሕወዪ ክንክን ስለዘሎ ናብ ሆስፒታል ክመጹ ዘይክእሉ ሰባት ሕጂ ኣብ ገዝኦም መሕወዪ ክንክን ክረኽቡ ይኽእሉ። ከምኡ’ውን ብዝያዳ ኣብ ሕዱር ክንክን፡ ኣብ ሆስፒስን ካልእ ዓይነት መንበሪ ማሕበረሰብ ምድላዋትን ወሃብቲ መሕወዪ ክንክን ንርኢ ኣለና።

ትራጀክቶሪ ናይ መሕወዪ ክንክን

መሕወዪ ክንክን ካብ ግዜ ምርመራ ጀሚሩ፡ ክሳብ መስርሕ ሕማም፡ ክሳብ ገስጋሲ ሕማም ዝረኣየሉ እዋን፡ ኣብ መወዳእታ ህይወትን ድሕሪኡ ንስድራቤት ምሕጋዝን ኣብ ምሉእ ትራጀክቶሪ ይፍጸም። ከምኡ’ውን መብዛሕትኡ ግዜ እቲ ዝምድና ምስ ሰብ ሞያ ጥዕናን ምሳናን ቅድሚ መወዳእታ ህይወት ስለ ዝማዕበለ፡ መብዛሕትኡ ግዜ ኣብ ምዕራፍ ሓዘን ንዘለዉ ሰባት ኣዚና ሓገዝቲ ክንከውን ንኽእል ኢና።

ሕጂ፡ ብርክት ዝበሉ ሰባት ጽቡቕ ይገብሩ፡ ኣብ ምዕራፍ ሓዘን ብዓወት ይመሓደሩ፡ እቲ ሕማም ብጽቡቕ እንተተመሓዲሩ፡ ዝከኣሎም ኩሉ ዝገበሩ ኮይኑ እንተተሰሚዕዎም። ግን ዝተወሰነ ክፋል ሰባት ምስ ክሳራ ብዙሕ ይጽገሙ፣ ኣዝዩ ኣገዳሲ ዝኾነ ሰብ ብምስኣኖም፣ ድሕሪኡ ምትዕርራይኦም ዳግማይ ምእንቲ ክጅምሩ ድማ በዚ ክንሕግዞም ንፍትን።

ተስፋ

ተስፋ ነቶም ከም መንሽሮ ዝኣመሰለ ሕማም ዘጋጥሞም ሰባት ብመሰረቱ ኣገዳሲ እዩ፡ እንተኾነ ግን ብጭቡጥ ተስፋ ክንብል ከለና እንታይ ማለትና ምዃኑ ዳግማይ ክንሓስበሉ ኣለና። ሓደ ሓደ ግዜ ተስፋ ምስ ትጽቢት ጽቡቕ ትንበያ ርክብ ኣለዎ፡ ተስፋ ግን ብሓቂ ካብ ብዙሓት ካልኦት ምንጭታት እዩ ዝመጽእ። ተስፋ ካብቲ ሓደ ሰብ ሓልዮት ዘለዎ ኮይኑ ዝስምዖ፡ ህይወት ትርጉም ከም ዘለዎ፡ ህይወት ይሓጽር ይነውሕ ትርጉም ከም ዘለዎ ካብ ዝስምዖ እዩ።

ከምኡ’ውን ሓደ ካብቲ ንሰባት ዘጋጥሞም ብድሆታት ሓደ ሓደ ግዜ ኣባላት ስድራቤት ወይ ካልኦት ሰባት ሕሙማት ብኣወንታ ክሓስቡ ይደልዩን ገለ ሰባት ድማ ነዚ ‘ምጭፍላቕ ኣወንታዊ ኣተሓሳስባ’ ይብሉን-ጸገማዊ ነገራት ይፍጸሙ እንተኾይኖም ኩሉ ግዜ ኣወንታዊ ምሕሳብ ከምዘይከኣል ይመስለኒ። ከምኡ’ውን ብሓቂ፡ ሰባት ነቲ ፍርሒታት፡ ነቲ ጭንቀት፡ ነቲ ክገጥሞም ዘለዎም ጸገማት፡ ድሕሪኡ ብገለ መልክዑ ዝያዳ ሚዛናዊ ተስፋ ዘለዎ ኣረኣእያ ክህልዎም ዘኽእሎም፡ ንኽሰርሑ ክንሕግዞም ንፍትን። ኩሉ ግዜ ኣወንታዊ ክትከውን ምፍታን ዘይከኣልን በቃ ናብ ኩሉ ፍርሕን ጭንቀትን ዝቕልቀል ዝመስለኒ ክኸውን ከሎ። ስለዚ ሰባት ተስፋ ዘለዎም ኮይኖም ንኽቕጽሉን ህይወት ትርጉም ዘለዎ ኮይኑ ንኽስምዖምን ነቶም ነገራት ክንሰርሖም ንፍትን።

ውልቃዊ ጥቕሚ

ግን እቲ ውልቃዊ ረብሓ እውን ብዛዕባ ህይወትና ከመይ ጌርና ከም እንነብር ንመሃር ይመስለኒ ምኽንያቱ እዞም ሕቶታት ብዛዕባ ህይወት ትርጉም ዘለዎን እንታይ ኣገዳሲ ምዃኑን ከመይ ጌርና ቀዳምነታት ንምትካልን ዝብሉ ሕቶታት ንኹሉ ደቂ ሰባት ከጋጥሞም ዝኽእል ነገር ስለ ዝኾነ ህይወት ውሱን ስለ ዝኾነ፡ ህይወት ንኹላትና ድሩት ስለ ዝኾነን ከመይ ጌርና ጽቡቕ ጌርና ክንነብሮ ከም እንኽእል ክንሓስብ የድልየና። ንሕሙማት መንሽሮ ነቶም ጉዳያት ክገጥሞም ምሕጋዝ ይሕግዘና ይመስለኒ ምስ ናይ ገዛእ ርእስና ብድሆታትን ነቶም ድሕሪ ኩሉ ጸገማት ሰብ ምዃን ዝኾኑ ጸገማት ምግጣምን ይሕግዘና ይመስለኒ።

መደምደምታ

ኣዘንታዊ፡ መሕወዪ ክንክን ንመንሽሮ ዘለዎም ሰባትን ስድራቤቶምን ኣካላዊ፡ ስምዒታዊ፡ ማሕበራውን መንፈሳውን ደገፍ ይህብ። መሕወዪ ክንክን ማለት ተስፋ ምቑራጽ ማለት ኣይኮነን። ምስ መንሽሮ ምንባር ኣብ እትቕጽለሉ እዋን ጽሬት ህይወትካ ንምምሕያሽ ዝሕግዝ ክንክን እዩ።

ክኢላታት መሕወዪ መሕወዪ ንዓኻን ንስድራኻን ንእትፈትውዎም ሰባት ምግዳፍ ዝብል ስክፍታታት ክትጻወሩ፡ ንፍርሕን ጭንቀትን ክትሕዙ፡ ከምኡ’ውን ተስፋ ክትረኽቡን ትርጉም ዘለዎ መንገዲ ክትነብሩን ክሕግዙኹም ይኽእሉ። ምስ ናይ መሕወዪ ክንክን ጉጅለኻ ተዘራረብ። ኣካላዊ ምልክታትካ ንምፍዋስን ስምዒታዊ፡ ማሕበራውን መንፈሳውን ስክፍታታትካ ንምፍታሕን ክሕግዙኻ ይኽእሉ።

ማሕበር መንሽሮ ካናዳ እውን ንምሕጋዝ ኣብዚ ኣሎ። ኣብ cancer.ca ተወከሱ ወይ ብ 1-888-939-3333 ደውሉልና።